Het kan altijd beter

´Dat komt omdat ik een perfectionist ben´. Deze uitspraak hoor ik regelmatig. Vooral van mezelf 😊. Is het echt zo dat ik voor perfectie ga, of gebruik ik het als excuus? 

Niet goed genoeg

Ik dacht altijd dat perfectionisme betekende dat ik alles zo goed mogelijk wilde doen. Als iets positiefs, een goede eigenschap. Iets om trots op te zijn. Iemand die dat stapje extra zet, meer moeite doet en twee uurtjes langer doorgaat. ‘Om het werk nog wat aan te passen’. Onzin. Het heeft niks te maken met het streven naar kwaliteit in mijn werk, maar de angst dat het niet goed genoeg is. Sterker nog, dat ik niet goed genoeg ben.  

Uitstelgedrag

Het meest zichtbare gevolg van perfectionisme is uitstelgedrag. Het duurt lang voordat je ergens aan begint. Ben je eenmaal begonnen, dan steek je veel tijd in het verbeteren van je werk. Dat is tijdrovend en vaak onnodig. Alle tijd en moeite die je steekt in het perfectioneren zorgt ervoor dat je minder tijd overhoudt voor andere projecten, zowel zakelijk als privé. En dat zorgt weer voor extra druk. Als je niet uitkijkt, kom je in een vicieuze cirkel terecht: van steeds beter willen en het gevoel dat het nooit goed genoeg is.   

Oog voor detail

Is perfectionisme dan alleen maar negatief? Nee, dat is ook niet het geval. Het kan een fantastische motor zijn in je werk. Streven naar een uitzonderlijk resultaat, helpt je om je vaardigheden te vergroten. En oog voor detail is een kwaliteit die je veel kan brengen. Perfectionisme wordt pas een probleem als het veel energie vreet, stress creëert, en de drempel verhoogt om nieuwe dingen uit te proberen. Dan is het handig om te weten waar het vandaan komt én hoe je dit patroon kunt doorbreken. 

Gedragspatroon

Perfectionisme is namelijk géén karaktereigenschap. Het is een gedragspatroon. Gedragspatronen ontstaan vaak in je jeugd, en je neemt ze mee in je volwassen leven als professional. Perfectionisme komt vaak voort uit de – vaak onbewuste – overtuiging ‘ik ben niet goed genoeg’. Als reactie daarop vertoon je gedrag dat erop gericht is om goedkeuring of bevestiging te krijgen. Je vermijdt situaties waarin je fouten kunt maken. Als je je dat eenmaal realiseert, gun je jezelf dus ook geen hulp van anderen, feed forward en ruimte om te leren. Daarmee doe je jezelf tekort.    

Je bent ok

Het goede nieuws is dat je je gedrag kunt veranderen.  Ander gedrag aanleren, is een proces. Het is geen quick fix. Het kost tijd om stap voor stap oude overtuigingen te veranderen en nieuw gedrag uit te proberen. Drie gedachten die je hierbij kunnen helpen: 

• Relax: je bent ok! Ook al doe je soms dingen niet zo handig, dat betekent niet dat jij slecht of minder waard bent. Niemand is perfect, gelukkig maar! (nee, ook je teamlead niet, en die ene collega die het altijd zo goed voor elkaar lijkt te hebben) 
• Er gaat niks verkeerd. Het maken van fouten is meestal geen ramp. Het helpt als je voor jezelf nagaat: wat is het ergste wat er zou kunnen gebeuren? Meestal kom je tot de ontdekking dat het risico minder groot is dan je dacht.   
• Verander naar optimaal. Soms is 80% goed genoeg, gegeven de situatie. Het helpt om in gedachten van ‘perfect’ te schuiven naar ‘optimaal’. En het zou zo kunnen zijn dat 80% van een rapportage die je schreef, als eerste resultaat prima is. Met feedback en aanvulling van anderen wordt het alleen maar beter. 

Reacties op deze blog? Graag! Het kan altijd beter 😊